MEN bardzo dba o to, aby nauczyciele nie nudzili się w szkole i dlatego zgodnie z nową polityką oświatową zobowiązało niektórych z nas do prowadzenia tzw. zajęć rozwijających kreatywność. O ile jeszcze czym jest kreatywność być może większość z nas wie, to istnieje wiele niejasności oraz niedomówień odnośnie tego, jak mają wyglądać zajęcia szkolne rozwijające tą ważną umiejętność. Poniżej przedstawiam krótki przewodnik po najważniejszych zagadnieniach, o których należy pamiętać planując takie lekcje, oraz odnośniki do konkretnych przykładów, jak "ugryźć" ten ciężki temat.

Przede wszystkim należy mieć świadomość, jaki jest cel takich zajęć (według ministerstwa, ale również zgodnie z oczekiwaniami rodziców i dzieci), oraz jakie konkretnie umiejętności ma wynieść z nich uczeń bez względu na wiek. Mylnie sądzi się, że są one przeznaczone głównie dla małych dzieci i mają polegać na tworzeniu prac plastyczno-technicznych, wykorzystywaniu ciekawych metod nauczania (np. technologii) czy też są równoznaczne z prowadzeniem kółka zainteresowań. Zajęcia rozwijające kreatywność muszą wykraczać poza typowe ramy lekcyjne oraz uczyć umiejętności, których na normalnych zajęciach (nawet ciekawych i kreatywnych ze strony nauczyciela) nie mogą ćwiczyć. Nauczyciel ma za zadanie rozwijać kreatywność uczniów, czyli uczyć ich pewnych umiejętności oraz postaw, które pomogą im stać się w przyszłości kreatywną osobą, a nie wykazywać się jedynie swoją własną pomysłowością.

Jak powinny zatem wyglądać dobrze zaplanowane zajęcia z kreatywności?

1. Muszą kształtować kompetencje kluczowe uczniów, o czym niedawno pisała na swoim blogu również trenerka nauczycieli Karolina Kępska

2. Uczyć generowania pomysłów przy użyciu różnorodnych metod, które rozwijają tzw. myślenie dywergencyjne i mogą być stosowane od najmłodszych lat

3. Na co dzień wspierać współpracę pomiędzy uczniami, przykładowo zachęcając ich do brania udziału w (między)szkolnych projektach

4. Zachęcać do samodzielności oraz kształtować w uczniach postawy, które pomogą im nabrać pewności siebie i rozwijać swoją osobowość

5. Powinny zmuszać do myślenia, zwłaszcza tzw. critical thinking czy myślenia konwergencyjnego, a nie podążania za kreatywnym pomysłem nauczyciela

Jeżeli czujesz się przytłoczona czy przytłoczony tymi wszystkimi wymaganiami odnośnie nauczania kreatywności w szkole, to zapoznaj się z pewnymi sprawdzonymi przeze mnie strategiami, które pomogą Ci przetrwać te zajęcia i czerpać z nich radość. A jeżeli chcesz podzielić się swoimi doświadczeniami w tej kwestii albo zainspirować od innych kreatywnych nauczycieli, to wkrótce zaproszę Cię do mojej poświęconej temu grupy na Facebooku.

Większość kreatywnych nauczycieli zapewne słyszało o Europejskim Dniu Języków (ale nie Obcych!), które jest obchodzone z inicjatywy Rady Europy już osiemnasty rok z rzędu dnia 26 września również w wielu polskich szkołach. Ma ono na celu ukazanie opinii publicznej znaczenia uczenia się i nauczania języków obcych, promowanie różnorodności kulturowej i językowej Europy oraz propagowanie uczenia się języków przez całe życie. Jest to również świetna okazja do ćwiczenia kreatywności uczniów w każdym wieku poprzez nietypowe zadania językowe, które dodatkowo rozwiną w nich wrażliwość na różnorodność oraz zachęcą do stawiania sobie ambitnych wyzwań.

Na oficjalnej stronie obchodów Europejskiego Dnia Języków można znaleźć całe mnóstwo świetnych zabaw językowych oraz ciekawych gier językowych, które zainteresują zarówno dzieci, jak i młodzież oraz dorosłych. Poniżej wybrałam moim zdaniem te najciekawsze, uzupełniając je o inne kreatywne pomysły, które z powodzeniem wykorzystywałam przez ostatnie lata w różnych grupach językowych.

Na początek warto uświadomić naszym podopiecznym różnorodność językową na świecie, co może w przyszłości pomóc im przyjmować różne perspektywy (a to jak wiadomo pomaga myśleć kreatywnie) i w dodatku jest świetną zabawą. Młodsze dzieci mogą poćwiczyć wydawanie dźwięków przez różne zwierzątka w wybranych językach świata, a to wszystko dzięki darmowym obrazkom dostępnym na oficjalnej stronie obchodów. Jeżeli chcesz przy okazji trochę się poruszać, co jak wiadomo dobrze wpływa na pamięć i odstresowuje, to polecam genialną piosenkę z platformy Go Noodle, przy której nawet nastolatki nie będą mogły usiedzieć na miejscu. Starsi uczniowie mogą z kolei spróbować przeczytać czy napisać powitania z różnych zakątków świata - m.in. umieszczone na oficjalnym plakacie obchodów - a następnie stworzyć sobie alternatywną osobowość do przeprowadzania dialogów.

Jeżeli chcesz w kreatywny sposób poćwiczyć ciekawe słownictwo, które nie koniecznie jest czas omawiać w trakcie normalnych zajęć, to polecam pobawić się rysunkami przedstawiającymi znaczenie idiomów czy wyrazów złożonych (tzw. compound nouns). Te pierwsze znajdziesz na oficjalnej stronie obchodów jako przykładowe obrazki, ale jest tam również całe mnóstwo innych idiomów z różnych zakątków świata, które uczniowie mogą spróbować przetłumaczyć na język polski/obcy oraz narysować swój własny obrazek. Te drugie pochodzą ze świetnej strony Grammarman Comic, która oferuje między innymi przykładowe rebusy w formie obrazków (tzw. dingbats), a nasi uczniowie mogą później spróbować je odgadnąć oraz stworzyć swoje własne. Oczywiście w tak szczególny dzień warto również pobawić się palindromami (wypisz je na tablicy, a uczniowie muszą odgadnąć, co w tych zdaniach jest nietypowego), wyjątkowymi słowami (niech uczniowie spróbują odgadnąć czy połączyć je z ich znaczeniami) czy chociażby poćwiczyć łamańce językowe.

Jeżeli nie boisz się użycia nowoczesnych technologii na zajęciach (a będzie ci potrzebny jedynie tablet bądź komórki uczniów z dostępem do internetu), to polecam wykorzystanie kreatywnych kolorowanek, które ożywają dzięki popularnej aplikacji Quiver. Tego dnia szczególnie warto wykonać flagi różnych krajów (niektóre z nich można zobaczyć klikając w przycisk na dole ekranu oraz posłuchać hymnu), ale można również stworzyć flagę swojego wymyślonego kraju, co wyzwala kreatywność. Możecie też zabawić się w przymierzanie nakryć głowy (zestaw 1 i 2) z różnych zakątków świata, przy okazji identyfikując ich pochodzenie czy powtarzając powitanie w danym języku (przycisk z boku ekranu). Oczywiście jest to świetna okazja do wymyślania alternatywnych osobowości oraz przeprowadzania z nimi dialogów, co pobudza wyobraźnię oraz zachęca do wczuwania się w różne role.

Istnieje jeszcze rozwiązanie "dla leniwych", czyli książeczka z gotowymi wyzwaniami językowymi (z wykorzystaniem jednego bądź kilku języków obcych), które można pobrać za darmo z oficjalnej strony obchodów w kilkunastu wersjach językowych. Dodatkowo, uczniowie mogą uzyskać certyfikat po ukończeniu 20 wyzwań czy wziąć w konkursie, a Ty możesz wylosować wyzwanie bądź podzielić się swoim pomysłem, więc naprawdę warto zajrzeć na stronę EDJ. Takie wyzwania (jak również wcześniejsze zadania) zdecydowanie zachęcają do dalszego rozwoju języka obcego oraz kreatywności, a przecież taki jest nasz cel i to nie tylko w Europejskim Dniu Języków.