Kreatywne wyzwanie na śniadanie, cz. 1

Nadejszła wiekopomna chwila, gdy po rozważaniach czysto teoretycznych na temat kreatywnej osoby czy środowiska, trzeba w końcu zakasać rękawy i zabrać się za działanie, czyli rozwijanie swojego procesu myślowego (creative process). Doskonale wiem, że nie jest łatwo wyjść z przysłowiowego pudełka, ale jedynie wychodząc ze swojej strefy komfortu i otwierając swój umysł na nowe doznania jesteśmy w stanie stać się prawdziwie kreatywnymi nauczycielami, rodzicami czy po prostu ludźmi.

Przyjść nam z pomocą może tutaj model kreatywnego rozwiązywania problemów (Creative Problem Solving, CPS model) stworzony przez Gerarda Puccio oraz propagowanego przez Creative Education Foundation.

Wedle tego modelu droga do kreatywnego rozwiązania każdego problemu (np. brak pomysłów na zajęcia czy problemy z nauką u dziecka) wiedzie przez poniższe następujące po sobie kroki:
1) wyjaśnianie (clarify) - zastanów się nad swoim problemem, zbieraj wszystkie potrzebne informacje, zadawaj pytania sugerujące odpowiedź,
2) wymyślanie (ideate) - zbieraj pomysły, twórz nowe opcje oraz łącz te dotychczasowe,
3) tworzenie (develop) - wybierz najlepsze pomysły, oceń ich wartość i wybierz ten najbardziej kreatywny,
4) działanie (implement) - stwórz plan działania i wprowadź go w życie.
Istnieje wiele metod ułatwiających przejście przez te kolejne etapy procesu kreatywnego myślenia, które poznasz w tym oraz następnych trzech wpisach.

Od czego więc zacząć? Po pierwsze, dobrze byłoby dokładnie wiedzieć, z jakim problemem mamy do czynienia, co nie jest wcale takie łatwe, gdyż często nie wiemy nawet, czego chcemy bądź potrzebujemy. Ciekawą metodą jest zbieranie tzw. annoyances, czyli wszystkich rzeczy czy zachowań, które nas denerwują, a mogą stanowić zaczątek do poszukania kreatywnych rozwiązań. Zatem następnym razem, gdy wejdziesz do swojej szkoły czy sali lekcyjnej, bądź udasz się do swojego domu, wypisz wszystkie rzeczy czy zachowania ludzi wokół siebie, które chcesz zmienić. Jak powiedziała twórczyni tej metody dr Cyndi Burnett, kreatywność pojawia się w przestrzeni pomiędzy tym, co już jest a tym, o czym marzysz i często wystarczy jedynie spojrzeć na rzeczy warte zmiany, aby wpaść na nowe kreatywne rozwiązania.

Następnym krokiem jest obserwacja i zbieranie wszelkich informacji, które pomogą Ci zrozumieć Twój problem oraz zastanowić się nad możliwymi opcjami niesztampowego działania. Denerwuje Ciebie nieporządek w pokoju nauczycielskim czy w domu? Spójrz, kto najbardziej bałagani, w jakich sytuacjach, jakie miejsca są najbardziej zagracone oraz zastanów się, dlaczego tak się dzieje. Denerwuje Ciebie brak aktywności Twoich uczniów czy dzieci na zajęciach językowych? Spójrz, kto jest najmniej aktywny, w trakcie jakich zadań, w jakim towarzystwie oraz zastanów się, co może być tego przyczyną. Takie spojrzenie na problemy z perspektywy obserwatora może od razu podsunąć Ci pomysły, a następnie pracując nad nimi w określony sposób możesz stworzyć naprawdę kreatywne rozwiązania.

Na koniec, gdy już nazwiesz swoje problemy i zastanowisz się nad ich źródłem, zadaj sobie pytania, które pomogą Ci nakierować swój umysł na wiele ciekawych odpowiedzi, tzw. challenge questions. Zamiast narzekać "mamy nieporządek w pokoju nauczycielskim / domu", zadaj sobie pytanie "w jaki sposób mogę uporządkować rzeczy w pokoju nauczycielskim / domu". Zamiast niepokoić się, że "moi uczniowie / moje dzieci nie biorą aktywnego udziału w zajęciach angielskiego", zadaj sobie pytanie "w jaki sposób mogę uatrakcyjnić te zajęcia, aby chcieli w nich uczestniczyć". Zamiast po cichutku marzyć "chciałabym / chciałbym być bardziej kreatywną osobą", zadaj sobie pytanie "w jaki sposób mogę stworzyć środowisko, w którym rozwinie się moja kreatywność".

Podsumowując, jeżeli chcesz stać się bardziej kreatywnym nauczycielem, rodzicem czy po prostu człowiekiem, na początek nazwij obszary, w których możesz tego dokonać, spójrz na siebie z pewnej perspektywy i zadaj sobie pytania, na które wspólnie postaramy się odpowiedzieć.

A co Ciebie najbardziej denerwuje w Twojej pracy czy rodzinie? Podziel się swoimi "challenge questions" w komentarzu.